Nghề đúc đồng truyền thống ở Việt Nam đã tồn tại từ rất lâu đời. Ngay từ thời vua Hùng đã xuất hiện rất nhiều vật khí đúc bằng đồng như ngọn giáo, mũi tên, hay sau này là biểu tượng văn hóa lịch sử nổi tiếng là trống đồng Đông Sơn…Qua đó cho thấy từ xa xưa, kỹ thuật đúc đồng thủ công của người thợ Việt Nam đã đạt đến đẳng cấp tinh hoa. Nước ta có nhiều làng nghề đúc đồng nổi tiếng, một trong số đó phải kể đến làng đúc đồng Ngũ Xã.
Làng đúc đồng Ngũ Xã ở đâu
Làng cổ nào có nghề đúc đồng? Xin thưa đó là làng Ngũ Xã. Làng ngũ xã nổi tiếng nghề gì thì ít ai không biết đó là nghề đúc đồng. Vậy làng nghề đúc đồng Ngũ Xã ở đâu Hà Nội? Làng nghề đúc đồng Ngũ Xã ở quận nào? là thắc mắc của rất nhiều người. Nghề đúc đồng Ngũ Xã được xếp vào 1 trong 4 nghề tinh hoa bậc nhất của đất Thăng Long xưa. Thế mới có câu “Lĩnh hoa Yên Thái, đồ gốm Bát Tràng, thợ vàng Định Công, thợ đồng Ngũ Xã”. Theo thời gian làng cổ đúc đồng ở Hà Nội này lại càng được trọng dụng và phát triển hưng thịnh.
Làng đúc đồng ngũ xã nằm ở gần hồ nào của Hà Nội? Ngũ Xa – làng nghề đúc đồng ở Hà Nội nằm bên hồ Trúc Bạch ở phía Tây Hà Nội nên còn biết đến là làng đúc đồng Hà Nội. Khu vực hồ Tây tập trung rất nhiều những làng nghề truyền thống nổi tiếng của kinh thành Thăng Long xưa. Ví dụ như nghề dệt lĩnh hoa và nghề giấy dó Yên Thái, nghề đúc đồng Ngũ Xã…
Cái tên làng nghề Ngũ Xã có nghĩa là 5 làng. Đó là các làng Đông Mai, Châu Mỹ, Làng Thượng, Diên Tiên và Dao Niên thuộc huyện Thuận Thành, Hà Bắc và Văn Lâm, Hải Hưng chuyên nghề đúc đồng thủ công. Dân từ các làng này di cư đến kinh thành Thăng Long để lập nghiệp và lập nên làng đúc đồng Ngũ Xã để ghi nhớ 5 làng quê gốc của mình. Ngoài ra, còn tổ chức phường riêng là phường đúc đồng Ngũ Xã.
=> Xem thêm đồ đồng Bắc Ninh – Địa chỉ bán đồ đồng làng nghề uy tín
Lịch sử truyền thống ngành đúc đồng tại Ngũ Xã
Làng đúc đồng Ngũ Xã được hình thành từ rất lâu đời, đến nay đã được gần 500 năm tuổi. Theo sử sách ghi lại thì vào thời Lê (1428-1527), dân 5 làng kể trên vốn sống bằng nghề đúc đồng đã tiến về kinh thành Thăng Long để lập trường đúc tiền và đồ thờ.
Họ quyết định lập nghiệp lâu dài và tạo dựng nên làng mới có tên là Ngũ Xã (nghĩa là 5 làng để tưởng nhớ quê hương, gốc gác của mình). Sau này làng tổ chức thành phường nghề riêng là phường đúc đồng Ngũ Xã. Nay được biết đến là phố Ngũ Xã, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
Các sản phẩm nổi tiếng tại làng nghề đúc đồng Ngũ Xã
Thành công của người Ngũ Xã được thể hiện rất rõ nét qua những sản phẩm bằng đồng chính tay mình làm ra suốt hàng trăm năm qua. Với mắt nhìn chuẩn xác, đôi tay khéo léo, sự thông minh sáng tạo và đức tính cẩn trọng đã tạo ra những tác phẩm đồng nghệ thuật nhận được nhiều sự thán phục từ khách hàng hay những ai yêu thích các sản phẩm đồ đồng.
Đồ thờ đồng hay tượng đồng được nghệ nhân làng đúc đồng Ngũ Xã thực hiện đã có mặt tại rất nhiều đình chùa lớn nổi tiếng trên khắp Việt Nam. Nổi bật nhất phải kể đến tượng Phật A Di Đà ở chùa Thần Quang, làng Ngũ Xã có chiều cao 3,95 m, khoảng cách giữa 2 đầu gối là 3,60 m. Tượng được đúc hoàn hảo, không tìm thấy bất kỳ một sai sót nào.
Một số các tác phẩm nổi tiếng khác chính là tượng Trấn Vũ bằng đồng đen đúc năm 1677 và được đặt tại đền Quán Thánh, hay chuông chùa Một Cột cũng được ghi nhận là sản phẩm của các nghệ nhân đến từ làng đúc đồng Ngũ Xã.
Tại ngôi chùa Thần Quang làng Ngũ Xá cũng có một bức tượng Phật Di Lặc kích thước lớn, kỳ vĩ cao gần 4m, nặng 11 tấn, toạ uy nghi trên đài sen 96 cánh bằng đồng. Không chỉ gây ấn tượng mạnh mẽ về kích thước mà pho tượng này được đúc theo kỹ thuật đặc biệt là rỗng liền khối. Đây là kỹ thuật bí truyền, chỉ những người làm nghề tại làng Ngũ Xã mới biết.
=> Xem ngay Làng nghề đúc đồng truyền thống tại Ý Yên, Nam Định
Nghề đúc đồng Ngũ Xã hiện nay
Từ cuối thế kỷ 21, làng nghề đúc đồng Ngũ Xã đã bị ảnh hưởng rất nhiều từ quá trình đô thị hóa. Nghề đúc đồng truyền thống đã bị thu hẹp lại, không còn đông đảo và sôi động được như trước nữa.
Thay vào đó là sự xuất hiện của những khu phố kinh doanh ẩm thực mới. Những món ăn lạ mắt, nổi tiếng, thậm chí là độc quyền được giới thiệu đến những người dân Hà Nội yêu thích ẩm thực là món phở cuốn mới, lạ.
Hiện tại Ngũ Xã có chùa Ngũ Xã xây thế kỷ 18 để dùng cho mục đích thờ Phật và ông tổ nghề Đúc đồng Nguyễn Minh Không và đền Ngũ Xã thờ Mẫu. Những người còn theo nghề thì hiện tại chủ yếu chế tác những mặt hàng đồ đồng thủ công mỹ nghệ như đỉnh đồng, chuông đồng hay mâm đồng,…Đại đa số là kích thước nhỏ để phục vụ bán cho khách nước ngoài làm quà lưu niệm.
Ai đi xa lâu ngày hay những thế hệ trước khi trở về và nhìn lại làng Ngũ Xã chắc không khỏi xót xa. Làng đúc đồng ở đâu rồi? Cái hồn của làng nghề đúc đồng nức tiếng, vang danh một thời nay đã gần như không còn nữa rồi.
=> Ngoài ra còn có một làng nghề làm đồ đồng rất nổi tiếng đó chính là Đồng Đại Bái – Thương hiệu làng nghề nổi tiếng nhất Việt Nam hãy tìm hiểu ngay làng nghề đúc đồng này TẠI ĐÂY nhé!!!
ĐỒ ĐỒNG VIỆT TẠI SÀI GÒN
Số 78 Trường Chinh – P.12, Q.Tân Bình – HCM
Email:[email protected]
Hotline: – 0986.464.767 http://www.dodong.vn